Maelezo ya jumla
Matibabu ya VVU/UKIMWI kwa Wajawazito – Ukimwi bado ni changamoto kubwa katika jamii yetu. Moja ya kikundi kinachoguswa sana na tatizo hili ni wanawake wajawazito. Kupata mtoto salama kwa mama mwenye VVU/UKIMWI ni jambo linalowezekana kwa kutumia dawa sahihi na kufuata maelekezo ya daktari. Katika makala haya tutazungumzia matibabu wa VVU/UKIMWI kwa wajawazito.
Kupata Uchunguzi wa Awali kutambua Ukimwi
Ili kujua kama una maambukizi ya VVU/UKIMWI, unapaswa kupata uchunguzi wa awali. Hii inaweza kufanywa katika hospitali yako ya karibu au katika vituo vya afya vinavyotoa huduma za VVU/UKIMWI. Kupata uchunguzi huu wa awali ni muhimu ili kuanza matibabu mapema ikiwa utabainika kuwa una maambukizi ya VVU/UKIMWI.
Dawa za kufubaza makali ya virusi vya UKIMWI kwa mama
Wanawake wajawazito wenye maambukizi ya VVU/UKIMWI wanapaswa kutumia dawa za kuongeza kinga mwili (Antiretroviral Therapy – ART) kwa muda wote wa ujauzito na baada ya kujifungua. Dawa hizi husaidia kupunguza kiwango cha virusi vya VVU/UKIMWI katika damu na kwa hiyo kupunguza hatari ya kuambukiza mtoto. Kulingana na Mwongozo wa Tiba wa Tanzania, dawa hizi ni pamoja na Tenofovir, Lamivudine na Efavirenz. Kipimo cha Tenofovir ni 300mg kwa siku mara moja, Lamivudine ni 300mg kwa siku mara moja, na Efavirenz ni 600mg kwa siku mara moja. Daktari atakuelekeza ni lini utumie dawa hizi na kwa muda gani.
Dawa za Kuzuia Maambukizi kwa Mtoto aliyezaliwa na mama mwenye maambukizi ya UKIMWI
Kwa mama mwenye VVU/UKIMWI, baada ya kujifungua ni muhimu mtoto kutumia dawa ili kupunguza uwezekano wa kupata maambukizi. Hii inaweza kufanyika kwa kutumia dawa za kupunguza maambukizi kwa mtoto. Kwa mujibu wa Mwongozo wa Tiba wa Tanzania, mtoto anaweza kupewa dawa aina ya Nevirapine na Zidovudine kwa muda wa wiki 6 ili kupunguza uwezekano wa kupata maambukizi. Kipimo cha Nevirapine ni 200mg kwa siku mara moja na Zidovudine ni 300mg kwa siku mara mbili. Daktari atakuambia ni lini atumie dawa hizi na kwa kiasi gani. Dawa hizi huwa kwa mfumo wa syrup kwa ajili ya matumizi ya mtoto.
Ufuatiliaji wa Afya Ni muhimu sana kufuatilia afya yako na ya mtoto wako mara kwa mara wakati wa ujauzito na baada ya
kujifungua. Hii ni kwa sababu dawa za VVU/UKIMWI zinaweza kuathiri afya yako na ya mtoto wako. Unapaswa kufanya vipimo vya damu mara kwa mara ili kuhakikisha kuwa kiwango cha virusi vya VVU/UKIMWI kinapungua na kuwa chini ya udhibiti. Pia, unapaswa kufuata maelekezo ya daktari wako kuhusu lishe bora na mazoezi ya mwili.
Kujifungua Salama ukiwa na ukimwi
Kujifungua salama kwa mama mwenye VVU/UKIMWI ni muhimu sana kwa kuzuia mtoto kupata maambukizi. Kwa mujibu wa Mwongozo wa Tiba wa Tanzania, mama mwenye VVU/UKIMWI anapaswa kujifungulia katika hospitali yenye vifaa vya kutosha na wataalamu wa afya wenye ujuzi wa kushughulikia kesi za VVU/UKIMWI. Daktari atakuelekeza juu ya njia bora ya kujifungua ili kuzuia mtoto kupata maambukizi.
Kupima Mtoto
Baada ya kujifungua, mtoto wako atapaswa kupimwa ili kubaini kama ameambukizwa VVU/UKIMWI. Kwa mujibu wa Mwongozo wa Tiba wa Tanzania, mtoto anapaswa kupimwa mara tatu katika kipindi cha miezi 18 ya kwanza baada ya kuzaliwa. Kipimo cha awali kinapaswa kufanyika ndani ya saa 48 baada ya kuzaliwa. Kama mtoto atabainika kuwa hana maambukizi ya VVU/UKIMWI, atapaswa kuanza kutumia dawa za kupunguza uwezekano wa kupata maambukizi
Hitimisho
Wanawake wajawazito wenye VVU/UKIMWI wanapaswa kupata matibabu sahihi ili kupata mtoto salama. Ni muhimu kupata uchunguzi wa awali, kutumia dawa za kupunguza maambukizi kwa mtoto, dawa za kuongeza kinga ya mwili (ART), kufuatilia afya yako na ya mtoto wako, kujifungua salama, na kupima mtoto baada ya kuzaliwa. Kwa kufuata maelekezo ya daktari wako na kuzingatia maelekezo ya Mwongozo wa Tiba wa Tanzania, unaweza kupata mtoto salama na kufurahia maisha yako.
